Σε λιγότερο από ένα μήνα, οι Αμερικανοί θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ της Κάμαλα Χάρις και του Ντόναλντ Τραμπ, σε μια εκλογική διαδικασία με παγκόσμια σημασία. Το 2023 έχει χαρακτηριστεί από εκλογές σε 67 χώρες, με συνολικό πληθυσμό 3,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, εκ των οποίων πάνω από 1 δισεκατομμύριο έχουν δικαίωμα ψήφου. Μέχρι το τέλος του 2024, επιπλέον χώρες με συνολικό πληθυσμό 440 εκατομμυρίων θα έχουν την ευκαιρία να εκλέξουν τους ηγέτες τους. Ωστόσο, 1 στους 3 ψηφοφόρους ζει σε κράτη όπου η ποιότητα των εκλογών έχει επιδεινωθεί τα τελευταία πέντε χρόνια.
Η συμμετοχή στις εκλογές παρουσίασε αύξηση για πρώτη φορά σε δύο δεκαετίες, γεγονός που φανερώνει τη διάθεση των πολιτών να εμπλακούν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ανάμεσα στις δημόσιες θεσμικές δομές, η λειτουργία ανεξάρτητων οργανισμών προάγει τις φιλελεύθερες αξίες, όπως επιβεβαιώνεται από την περίπτωση της Σενεγάλης, όπου το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε τις απόπειρες ενός ισχυρού πολιτικού να παραμείνει στην εξουσία επ’ αόριστον.
Παρά την εμφάνιση θετικών δεικτών, όπως η απαίτηση του εκλογικού σώματος για λογοδοσία από τους ηγέτες, οι κίνδυνοι παραμένουν. Δικτάτορες και αυταρχικά καθεστώτα συνεχίζουν να παραβιάζουν τη διαδικασία των εκλογών. Χώρες όπως η Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι ανέβαλαν επ’ αόριστον τις προγραμματισμένες εκλογές τους, ενώ σε κράτη υπό περιορισμό, οι εκλογικές διαδικασίες έχουν μετατραπεί σε παρωδία, όπως οι πρόσφατες εκλογές του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Τα νέα, περισσότερο ριζοσπαστικά καθεστώτα παρουσιάζουν διαφορετικούς κινδύνους, καθώς επιδιώκουν να ελέγξουν τους διαδόχους τους, ακόμα και όταν εγκαταλείπουν την εξουσία. Στο Μεξικό, για παράδειγμα, η υποψήφια που εκλέχθηκε είναι στενά συνδεδεμένη με τον αποχωρούντα πρόεδρο. Αυτή η κατάσταση, σε συνδυασμό με την άνοδο ηγετών που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την τεχνολογία για να εδραιώσουν τη θέση τους, δημιουργεί νέα ευαίσθητα ζητήματα.
Ειδικότερα στην Ευρώπη, η διάσπαση κομμάτων και εκλογικών σωμάτων έχει γίνει το κυρίαρχο φαινόμενο, δυσχεραίνοντας την κυβέρνηση. Ο κυβερνητικός συνασπισμός στη Γερμανία και οι πρόσφατες εκλογές στη Γαλλία και την Ολλανδία υποδηλώνουν την αυξανόμενη πολυπλοκότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, την ώρα που τα αντισυστημικά κόμματα κερδίζουν έδαφος.
Πηγή: naftemporiki.gr