Αλλαγές στη διατροφή και τις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα την τελευταία δεκαπενταετία

Σημαντικές μεταβολές στη διατροφή κατά την τελευταία δεκαπενταετία προκύπτουν από έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), εν όψει της ημέρας διατροφής 2024, που θα εορταστεί στις 16 Οκτωβρίου. Το 2023, η δαπάνη κατά κεφαλήν σε είδη παντοπωλείου ανήλθε σε 2,144 ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 3,37% σε σύγκριση με το 2022, καθώς και 10,69% σε σχέση με το 2009, που είναι η χρονιά πριν από την πρώτη δημοσιονομική κρίση.

Η συνολική δαπάνη των Ελλήνων για είδη παντοπωλείου εκτιμάται ότι ανήλθε σε 21,6 δισ. ευρώ το 2023, από 22,1 δισ. ευρώ το 2009. Σημειώνεται ότι το ποσό αυτό αφορά μόνο τη δαπάνη των Ελλήνων και περιλαμβάνει μόνο τα είδη παντοπωλείου, αποκλείοντας κατηγορίες όπως εστίαση ή τουρισμό.

Η έρευνα αναδεικνύει τις αλλαγές στη χρηματική δαπάνη κατά κεφαλήν σε διάφορες κατηγορίες μεταξύ 2009-2023, καθώς και τις μεταβολές στις ποσότητες κατανάλωσης. Για παράδειγμα, η δαπάνη για τρόφιμα στα 1,670 ευρώ ανά έτος και η δαπάνη για άλλα είδη παντοπωλείου στα 474 ευρώ. Συνολικά, το 2023 οι βασικές δαπάνες για διατροφή, παντοπωλείο, εστίαση, ηλεκτρισμό και καύσιμα κατέγραψαν το 44,61% των συνολικών δαπανών, αυξανόμενες από το 37,90% το 2009.

Αξιοσημείωτες είναι οι μεταβολές στην κατανάλωση ποσοτήτων τροφίμων. Η μηνιαία κατανάλωση ψωμιού και αρτοσκευασμάτων, για παράδειγμα, μειώθηκε κατά 6%, ενώ η μείωση στην κατανάλωση κρέατος φτάνει το 16%, εκτός από τα πουλερικά. Η τάση αυτή δείχνει στροφή σε πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές, καθώς οι καταναλωτές αναζητούν εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης, όπως τα όσπρια.

Σημαντική είναι επίσης η μείωση στην κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων κατά 42%, αν και παρατηρείται προτίμηση στο γάλα με χαμηλά λιπαρά και στα αυγά. Η κατανάλωση ελαιολάδου μειώθηκε κατά 35%, γεγονός που πιθανώς να σχετίζεται με τις αυξημένες τιμές λόγω κλιματικής αλλαγής.

Αντίθετα, η δαπάνη για αλκοολούχα ποτά αυξήθηκε, πιθανώς λόγω μεγαλύτερης κατανάλωσης στο σπίτι, ενώ οι καταναλωτές στράφηκαν σε πιο οικονομικές επιλογές. Παρατηρείται ανησυχητική μείωση στην κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών, γεγονός που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις διατροφικές συνήθειες στη χώρα.

Πηγή: naftemporiki.gr